Karakteristieke plekken

 Den Hout telt heel wat monumentale en legendarische bomen. Op de Houtse
Heuvel tegenover de kerk staan twee kastanjebomen. Wilde of paardekastanjes,
waarvan de meest noordelijke van de twee steeds enkele weken eerder bloeit
en dus ook eerder kastanjes geeft. De eerste kastanjes die afvallen kondigen
niet alleen de herfst aan die in al zijn pracht te zien is op de Houtse
Heuvel, maar ook de Houtse kermis. De kermis wordt traditiegetrouw s zondags
met of na het feest van Sint Cornelius (16 september) gehouden. De
kastanjebomen zijn in de winter van 1804/1805 geplant toen de Houtse Heuvel
min of meer gecultiveerd werd door een actief groepje gelanders onder
aanvoering van Jan van Wagenberg, Gijsbert van Leysen en Gijsbert Janse van
Leysen. Door een noodweer op zaterdag 25 juli 1981 verloor de noordelijkste
kastanjeboom een grote tak. Door tijdig ingrijpen van het Heuvelbestuur kon
de boom behouden blijven. De wond is nog duidelijk zichtbaar.

De Heilige Eik
Legendarisch is de Heilige Eik op de splitsing Achterstraat-Vrachelsestraat.
Ondanks zijn holle stam draagt de boom elk jaar opnieuw blad. Over de H. Eik
zouden verschillende sagen moeten bestaan, maar niemand kent ze of kan ze
achterhalen. Volgens de overleveringen zou een schoenmaker in de wonderlijke
boom hebben gewoond. Een hermiet of kluizenaar zou de holle boom als kluis
gebruikt hebben. De holte waarin hij zijn ham ophing zou nog in de boom te
vinden zijn. Ook wordt verteld dat het de schuilplaats was van een priester
in de reformatorische tijd (16e eeuw). En een priester op weg naar een zieke
met de heilige communie zou er door een hevig onweer overvallen geschuild
hebben.

De Heilige Eik is een Houts monument van unieke zeldzaamheid. Van de
indrukwekkende onderstam is alleen de bast overgebleven, maar desondanks bot
de stokoude eik ieder jaar opnieuw uit. Het is haast een wonder dat de eik
al zoveel eeuwen de goden van wind, donder en bliksem doorstaan heeft. De
leeftijd van de boom wordt geschat op 750 jaar. Men baseert zich daarbij op
oude documenten. Zo zegt een in het gemeente archief aanwezig document uit
1553: op 22 januari 1553 verkoopt Willem Cornelis Oubos Jan Adriaen Moermans
erfpacht op stede van 1 bunder, gelegen omtrent den Heyligen Eick, s
heerenstraat west t clooster van Chartrysen (Karthuizers, red.). Maar de
boom wordt al genoemd in een koopacte uit 1353. Daarin wordt vermeld:
ghelegen Ten Hout aen den heyligen eick. Als daarmee de huidige Heilige Eik
bedoeld wordt en je er vanuit mag gaan dat de boom er dan al enkele decennia
staat, is de boom inderdaad zon 750 jaar oud.

Het zien van de Heilige Eik bracht Hub. Kunst tot onderstaand gedicht:

Een boom, omgloried door de glans der sage Met holle stam, doch bolgewelfde
kruin; Verminkt door schroeiend bliksemvuur, en schuin getrokken door de
vaart der najaarsvlagen. Een eik, oeroud, die in zijn schors rosbruin Met
toverrunen uit de heidendagen De wisselingen schreef der vreugd en plagen
Van t landvolk, wonend in zijn schaduwtuin.

Zijn lover fluistert in de zomernachten Het vroom verhaal uit middeleeuwse
tijd Van een wijs man, vervuld van Godsgedachten, Die, winnaar na de
rusteloze strijd, Hier woonde, en overwoog in staag betrachten, Hoe t
sterfelijk leven vloeit in d eeuwigheid. Uit: Romantiek van Brabant, Hub.
Kunst

Heilige Corneliuskerk
Van welke kant je ook naar Den Hout kijkt, steeds staat de Corneliuskerk met
zijn ranke torenspits in beeld. Sinds Den Hout een zelfstandige parochie is
(1787) is het de derde kerk op dezelfde plaats. De twee eerdere kerken waren
houten schuurkerken. De kerk in neo-gotische stijl is een ontwerp van
architect P.J. van Genk uit Leur. Aannemer H. Leyten (Raamsdonksveer) bouwde
de kerk in 1878 voor fl. 50.000,--. De inwijding vond plaats op zondag 16
september 1878 door Mgr. Van Beek, bisschop van Breda.

De parochiekerk is toegewijd aan de H. Cornelius, paus van 251 tot 253.
Cornelius was paus ten tijde van de Christenvervolging onder keizer Decius.
Op zijn voorspraak zijn veel mensen van ziekten genezen. Vanaf het begin van
het bestaan van de parochie, is Den Hout een bedevaartplaats ter ere van de
H. Cornelius. De gedenkdag van de Houtse patroonheilige valt op 16
september. Traditioneel begint de jaarlijkse kermis op zondag 16 september
of op de zondag erna. In 1986 startte een twee jaar durende grondige
restauratie van het kerkgebouw. Het kerkorgel (van orgelbouwer Pels;
stammend uit 1950) werd in 1991 gerestaureerd. Op 2 november van dat jaar
werd het weer feestelijk in gebruik genomen.

H.Hartbeeld op kerkplein voor de Corneliuskerk
Ter gelegenheid van zijn gouden priesterfeest in 1924 kreeg pastoor J.H.C.
van Breugel (pastoor van de H. Corneliusparochie van 1902 tot 1931) van zijn
parochianen in Den Hout het H. Hartbeeld dat sindsdien op het kerkplein
staat. Op 2 juni 1924 werd het door hem en kapelaan van Lierop (kapelaan van
de H. Corneliusparochie van 1922 tot 1926) na de hoogmis ingewijd en
ge